Yazar: Şenay Şerefoğlu
Dünyanın en büyük 3. ekonomisi olan Japonya 3. çeyrekte %0,3 daralma yaşadı, ülke ekonomisinde iç talep azlığı uzun yıllardır en büyük sorun olmaya devam ediyor. Euro Bölgesi'nin en büyük ekonomisi olan Almanya da 3. çeyrekte %0,2 daralma yaşadı ve 4 yıl sonra ilk defa çeyreklik bazda büyüme gösteremedi. Almanya'daki daralmada ise otomotiv sektöründeki durgunluk en büyük etken oldu. Yine Euro Bölgesi de 3. çeyrekte %0,2 büyüme göstererek son yılların en zayıf büyümesini yaşadı.
Euro Bölgesi'nde PIM rakamlarındaki zayıflama büyümenin de düşük kalacağına işaret ediyordu ve hem Almanya'daki daralma hem enflasyon, imalat, sanayi ve tüketim kanadındaki ivme kaybı, hem de İtalya sorunu bölgedeki sıkıntıların devam ettiğini gösterirken ECB'nin sanılandan daha geç sıkı para politikasına gideceği algısı da artıyor.
İngiltere'de Başbakan May, brexit anlaşması taslağını kabineye kabul ettirdi ve şimdi ise parlamentodan geçirmek için ter dökecek. Ancak bugün Brexit Bakanı'nın anlaşma maddelerini uygulamaya vicdanının el vermediği gerekçesi ile istifa etmesi, sterlinin dünkü toparlanmasının sınırlı kalmasına neden oldu. GBP/USD %1,20 kayıpla tekrar 1,28 seviyesi altına gerilerken EUR/GBP de 0,8840'a yükselerek Kasım ayı içindeki kayıplarını sildi.
ABD kanadında TÜFE, Ekim'de değişmedi, ancak çekirdek gösterge yıllık bazda geriledi. Son aylarda ivme kaybı yaşayan TÜFE rakamlarına ilk tepki dolar negatif oldu ve DXY dün 96,78 seviyesine geriledi. Endeks, bugün tekrar 97,20'ye yükseldi, ancak dolar; majör paralardan yen, Kanada doları ve Avustralya doları karşısında düşüş yaşıyor. Gelişen ülke kurları da küresel piyasalarda satı ve zayıf petrol fiyatlarından destek alarak toparlanmayı sürdürüyor.
Bugün günün ilk yarısında Endonezya rupisi, Brezilya reali, ruble ve TL, dolar karşısında en iyi performansı gösteren gelişen ülke paraları oldu.
TL tarafındaki gelişmelere baktığımızda;
İşsizlik oranı Ağustos'ta geçen yılın aynı ayına oranla %0,5 artarak %11,1 olurken işsiz sayısı ise 266 bin kişi artışla 3 milyon 670 bin kişi oldu. Ağustos oranı Mart 2017'den sonraki en yüksek oran oldu ve işten çıkarımlar Ağustos'ta oldukça yükseldi. Kurdaki yükselişin şirketlere maliyeti, konkordatolar ve tasarruf süreci nedeniyle işsizlik oranının sonraki ayda daha yüksek gelmesi bekleniyor.
Merkezi bütçe açığı, Ekim'de beklenenden düşük oldu ve rakamlara göre aylık 5,4 milyar lira, ilk 10 ay içinse 62,1 milyar lira oldu. Bütçe geliri %17,6 artarken bütçe gideri ise %20,2 arttı.
100 günlük eylem planı ve hükümetin daha sonraki açıklamalarında yüksek maliyetli projelerin dış finansman desteği ile devam edeceği belirtildi. Bugün Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, projeleri iptal etmediklerini, bakanlığa aylık yapılacak 14 milyar lira ek ödenekle köprü yapmaya devam edeceklerini açıkladı, ayrıca Kanal İstanbul projesinin de 2019'da inşaatına devam edeceklerini söyledi.
TL, bu hafta dolardaki yükselişe karşın direnç gösterdi ve USD/TRY kurundaki ataklar 5,54'ü geçemedi. Bugün hem gelen veriler hem küresel fiyatlama ile kur 5,42'ye geriledi. Kurda 5,41'i ara destek olarak takip ediyoruz ve bu desteğin kırılması ile 5,30 hedefli düşüş devam edebilir. Günlük fiyatlamada 5,4650 önemli seviye ve kapanışların bu seviye üzerinde olması 5,58'i canlı tutabilir. Şimdilik iç ve küresel gelişmeler TL pozitif havayı destekliyor, ancak hassasiyeti yüksek olan TL'denin önündeki yapısal, jeopolitik ve siyasi riskleri de unutmamak gerekiyor.