Finansal kaldıraç, işletmelerin ve yatırımların riskini ve geri dönüş dinamiklerini etkileyen yatırım ve finansman için çok önemli bir kavramdır. Getirileri büyütme amacıyla finans operasyonlarına veya yatırımlara borç kullanımını ifade eder. Finansal kaldıraçları anlamak, finansal kararları ve sonuçları önemli ölçüde etkileyebileceği için yatırımcılar, yöneticiler ve analistler için gereklidir.
Finansal Kaldıraç Nedir ve Neden Önemlidir?
Yatırım getirilerini artırmak için ödünç alınan fonları kullanma stratejisi olan finansal kaldıraç, karlılığı en üst düzeye çıkarmak ve büyümeyi kolaylaştırmak isteyen işletmeler için çok önemlidir. Finansman varlıklarını veya operasyonlarını finanse etmek için borç istihdam ederek, aksi takdirde alabileceklerinden daha fazla sermayeye erişebilir ve bu da potansiyel olarak yatırım getirilerini artırabilir. Bununla birlikte, aşırı kaldıraç riskleri artırabileceğinden, risk ve geri dönüş arasında bir denge kurmak önemlidir. Bu nedenle, finansal kaldıraçları anlamak ve etkili bir şekilde yönetmek, finansal performanslarını optimize etmeyi amaçlayan işletmeler için gereklidir.
Finansal Kaldıraç Nasıl Hesaplanır
1. Adım: Bileşenleri anlayın
Finansal kaldıraç hesaplamadan önce, ilgili bileşenleri anlamak çok önemlidir:
Toplam Borç: Bu, bir şirketin uzun vadeli krediler, kısa vadeli borçlanmalar, ödenecek tahviller ve kiralama gibi diğer yükümlülükler gibi tüm borç biçimlerini içerir.
Toplam Özkaynak: Bu, adi hisse senedi, tutulan kazanç ve ek ücretli sermayeyi içeren şirketteki hissedarların özkaynaklarının toplam değerini temsil eder.
2. Adım: Toplam borcu hesaplayın
Toplam borcu hesaplamak için şirketin tüm borç yükümlülüklerini toplarsınız. Bu şunları içerir:
- Uzun vadeli borç (ödenecek tahviller gibi)
- Kısa vadeli borç (banka kredileri ve kredi hatları gibi)
- Kira yükümlülükleri (varsa)
- Diğer uzun vadeli yükümlülükler
Adım 3: Toplam eşitliği hesaplayın
Toplam özsermayesi, şirketin;
- Adi hisse senedi
- Kazanılan Kazançlar (Kârlar İşletmeye Yeniden Yatırıldı)
- Ek ücretli sermaye
Verilerinin toplamıdır.
Adım 4: Finansal kaldıraç oranını hesaplayın
Bir şirketin kârı en üst düzeye çıkarmak için ne kadar borç kullandığını hesaplayan çeşitli finansal oranlar vardır. İşte daha yaygın olarak kullanılan finansal kaldıraç hesaplamalarından bazıları:
1. Borç / özsermaye oranı (geleneksel finansal kaldıraç oranı):
Borç-özsermaye (D/E) oranı = Toplam borç ÷ Toplam özsermaye
Bu oran, bir şirketin varlıklarını özkaynak miktarına göre finanse etmek için kullanılan borç oranını ölçer.
2. Hisse senedi çarpanı (başka bir finansal kaldıraç oranı formu):
Özsermaye Çarpanı = Toplam Varlıklar ÷ Toplam Hisse Senedi
Bu oran, bir şirketin özkaynaklarına göre sahip olduğu varlık miktarını temsil eder. Bir şirketin varlıklarının özkaynak yoluyla ne kadar finanse edildiğini göstererek dolaylı olarak finansal kaldıraç ölçer.
3. Borç oranı:
Borç oranı = Toplam Borç ÷ Toplam Varlıklar
Bu oran, bir şirketin borçla finanse edilen varlıklarının oranını gösterir. Şirketin sermaye yapısının riskini ölçer.
4. Kazanılan Faiz (faiz kapsamı oranı):
Faiz Kazanma Oranı (TIE) = Ebit ÷ Faiz Gideri
FAVE (faiz ve vergilerden önceki kazançlar) faiz giderine bölünür. Bu oran, bir şirketin ödenmemiş borçlardan ne kadar kolay faiz ödeyebileceğini gösterir. Daha yüksek bir oran, faiz ödemelerini karşılama konusunda daha güçlü bir yeteneği gösterir.
5. Sabit Ücret Karşılama Oranı:
Sabit Ücret Karşılama Oranı = (EBIT + Vergilerden Önce Sabit Ücretler) ÷ (Vergilerden Önce Sabit Ücretler + Faiz Giderleri)
Times faiz kazanılan oranına benzer, ancak kira ödemeleri içerir. Bu, bir şirketin sabit yükümlülükleri karşılama yeteneğinin daha geniş bir resmini sağlar.
6. Finansal kaldıraç derecesi (DFL):
Finansal kaldıraç derecesi = % hisse başına kazanç değişimi ÷ % FAVE’de değişiklik
Bu oran, hisse başına kazançların (EPS) faiz ve vergilerden (EBIT) önceki kazançlardaki değişikliklere duyarlılığını ölçer. EBIT’deki değişikliklere yanıt olarak ne kadar EPS değiştiğini ve finansal kaldıracın hissedar getirileri üzerindeki etkisini vurguladığını gösterir.
7. Çalışma kaldıraç derecesi (DOL):
İşletme kaldıraç derecesi = % işletme gelirinde değişiklik / satışlarda % değişiklik
Veya işletme kaldıraç derecesi = katkı marjı / işletme geliri
Doğrudan bir finansal kaldıraç oranı olmasa da DOL, işletme gelirinin (EBIT) satışlardaki değişikliklere duyarlılığını ölçer. EBIT’in satışlardaki değişikliklere yanıt olarak ne kadar değiştiğini gösterir ve bu, işletme kaldıracının karlılık üzerindeki etkisini anlamak için önemlidir.
Bu hesaplamalar, yatırımcıların, alacaklıların ve analistlerin risk profilini, finansal sağlığını ve yükümlülüklerini karşılama yeteneğini değerlendirmelerine izin veren bir şirketin finansal kaldıracıyla ilgili çeşitli bakış açıları sağlar.
Finansal Kaldıraç Örneği
Örneğin, 1 milyon dolarlık varlığa sahip bir şirketin 800.000 dolarını borçla ve 200.000 dolarını öz sermayeyle finanse ettiğini varsayalım. Şirket 200.000 dolar kar elde ederse, yıllık öz sermaye getirisi %100 olur. Ancak, şirket 1 milyon doların tamamını öz sermayeyle finanse ederse, öz sermaye getirisi yalnızca %20 olur.
İşletme kaldıraç ve finansal kaldıraç arasındaki fark
| Durum | İşlem Kaldıracı | Finansal Kaldıraç |
|---|---|---|
| Amaç | Bir şirketin operasyonlarından ne kadar verimli kâr elde edebileceğini belirler. | Varlıkları finanse etmek için kullanılan borç ve özkaynak karışımını belirler. |
| Risk Maruziyeti | Öncelikle operasyonel riski etkiler. | Öncelikle finansal riski etkiler. |
| Geri Dönüş Üzerindeki Etki | Satışlar arttığında getirileri artırabilir, ancak satışlar düştüğünde kayıpları artırabilir. | Kârları büyüterek getirileri artırabilir, ancak yatırımlar kötü performans gösteriyorsa veya faiz oranları artarsa daha yüksek kayıplara yol açabilir. |
| Örnek | A Şirketi, özel ekipman nedeniyle yüksek sabit maliyetlere sahiptir ve bu da yüksek çalışma kaldıraçına neden olur. | B Şirketi, düşük borç seviyelerine sahip olan ve düşük finansal kaldıraç gösteren muhafazakar bir sermaye yapısına sahiptir. |
Örnek:
Her ikisi de imalat endüstrisinde A Şirketi ve B Şirketi’ni düşünün. A Şirketi, özel ekipmanlara yapılan yatırımlar nedeniyle yüksek sabit maliyetlere sahiptir ve bu da yüksek işletme kaldıracına neden olur. Bununla birlikte, B Şirketi düşük borç seviyelerine sahip muhafazakâr bir sermaye yapısına sahiptir ve bu da düşük finansal kaldıraç göstermektedir.
Ekonomik bir gerileme sırasında A Şirketi satışlarda önemli bir düşüş yaşar. Yüksek işletme kaldıracının bir sonucu olarak, karları, kapsaması gereken sabit maliyetler nedeniyle daha da düşer. Bu arada, B Şirketi, düşük finansal kaldıracıyla, karşılayacak önemli faiz ödemeleri olmadığı için kârlılığı üzerinde daha az baskı ile karşı karşıya.
Finansal kaldıraç sınırlamaları
Finansal kaldıraç getirileri büyütebilirken, yatırımlar beklendiği gibi performans göstermezse kayıpları da artırır. Yüksek borç seviyeleri, özellikle ekonomik gerilemeler veya yüksek faiz oranları dönemlerinde finansal sıkıntıya yol açabilir. Ayrıca, borç verenler bir şirketin esnekliğini sınırlayarak kısıtlayıcı sözleşmeler uygulayabilir.
Finansal Kaldıraç Nasıl Bulunur
Finansal kaldıraç oranları, bir şirketin finansal tablolarında, özellikle bilançoda bulunabilir. Yatırımcılar ve analistler bu oranları hazır mevcut finansal verileri veya finansal analiz araçlarını kullanarak hesaplayabilir.
InvestingPro, şirketlerin sektör ölçütleri ve rakip analizi de dahil olmak üzere finansal kaldıraçları hakkında ayrıntılı bilgiler sunmaktadır.
İyi bir finansal kaldıraç nedir?
İyi bir finansal kaldıraç, endüstri normları, iş stratejisi ve ekonomik koşullar dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlıdır. Genel olarak, ılımlı bir kaldıraç seviyesi tercih edilir, burada yükseltmenin faydaları finansal sıkıntı risklerinden daha ağır basar. İstikrarlı nakit akışları ve düşük iş riski olan şirketler genellikle daha yüksek kaldıraç seviyelerini ele alabilir.
Finansal Kaldıraç SSS
S. Finansal kaldıracın ana önlemleri nelerdir?
Ana önlemler arasında borç / özsermaye oranı ve borç / varlık oranı bulunmaktadır.
S. Finansal kaldıraç riski nasıl etkiler?
Finansal kaldıraç hem potansiyel getirileri hem de riskleri artırabilir. Yüksek kaldıraç kazançları büyütür, ancak kayıpları da güçlendirir.
S. Bir şirketin çok fazla kaldıracı varsa ne olur?
Aşırı kaldıraç finansal sıkıntıya, artan faiz giderlerine ve esnekliğin azalmasına yol açabilir. Ayrıca kredi derecelendirme düşüşlerine ve daha yüksek borçlanma maliyetlerine neden olabilir.
S. Yatırımcılar bir şirketin kaldıracını nasıl değerlendirebilir?
Yatırımcılar, borç seviyelerini, borç olgunluğunu, faiz kapsamı oranını ve kaldıraç oranlarını endüstri ortalamalarıyla karşılaştırarak bir şirketin kaldıracını analiz edebilir.
S. Finansal kaldıraç her zaman faydalı mıdır?
Finansal kaldıraç getirileri artırabilirken, riski de artırır. Şirketlerin kaldıraç faydalarını ve risklerini belirli koşullarına ve hedeflerine göre dengelemesi şarttır.
App Store
Google Play