Ağustos’ta akıllarda kalanlar
Ağustos’ta İngiltere Merkez Bankası yaklaşık 9 yılın ardından ilk defa faiz indirimine gitti ve merkez bankası faizi %0,25’e düşürürken aylık varlık alımlarını da 375 milyar sterlinden 435 milyar sterline yükseltti.
Fed faiz beklentilerinin azalması ile dolar ayın son haftasına kadar düşüş yaşadı. Ancak son hafta Fed yetkililerinden gelen şahin açıklamalar faiz beklentilerini yükseltirken dolar da atağa geçti. Dolarda yaşanan bu yükseliş ile gelişen piyasalarda düşüş yaşanırken altında da baskı yarattı.
Eylül’de piyasaları neler bekliyor?
Eylül, merkez bankalarının toplantılarının olacağı önemli bir ay olacak. Piyasaların merkez bankalarından beklentileri ise;
Temmuz’da piyasaları memnun edemeyen Japonya Merkez Bankası’nın son enflasyon rakamlarının ardından Eylül’de ek genişlemeye gitmesi bekleniyor.
20-21 Eylül’de yapılacak Fed toplantısında ise komiteden faiz artışı beklenmiyor. Yellen’in Jackson Hole sempozyumunda yaptığı konuşmada, gelecek aylarda faiz artışının mümkün olabileceğini açıklamasının ardından Eylül beklentileri %40 seviyelerine yükseldi, ancak piyasalar bu yıl tek faiz artışı bekliyor ve bu artışın da Aralık ayında yapılacağına ihtimal veriyor.
Cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam ve saatlik kazançlarda yaşanacak artış ile komitenin Eylül toplantısında şahin tutumunu artırması söz konusu olabilir.
15 Eylül’de İngiltere Merkez Bankası’nın yapacağı toplantısında ise faiz değişikliği beklenmiyor, ancak son toplantıda ek genişlemenin devam edeceği sinyalini veren kurul Eylül’de sözlü yönlendirme ve diğer araçlar ile genişleme adımına devam edebilir.
Eylül’de yapılacak bir diğer toplantı da Avrupa Merkez Bankası’nın ve kuruldan Eylül’de yeni bir hamle beklenmiyor.
Eylül’de merkez bankalarının dışında petrol üretici ülkelerin de gayriresmi bir toplantısı olacak. 26-28 Eylül’de Cezayir’de yapılması planlanan toplantıda asıl konu yine arz fazlası ve üretimin dondurulması fikri olacak. Ancak piyasalar bu toplantıdan olumlu sonuç beklemiyor.
Büyük ekonomilerdeki son durum nasıl?
Dünyanın en büyük ekonomisine sahip olan ABD’de enflasyon rakamı henüz istenilen seviyenin altında, ancak kişisel harcamalarda artış yaşandığı görülüyor. İşgücü piyasasında ise istihdam ve saatlik kazançlardaki artış ile hedefe doğru olumlu ilerleyiş devam ediyor.
Ülke ekonomisinde tehdit oluşturacak bir duraksama şimdilik yok, Fed faiz artırımı için daha çok küresel gelişmelere yoğunlaşmış durumda ve son aylarda küresel endişelerin azalması FOMC tutanaklarında da ifade edilmişti.
Japonya’da ise sıkıntılı süreç devam ediyor. Enflasyonda istenilen sonuçların alınamaması ve harcamalarda da tasarrufa gidilmesi ile BOJ üzerindeki baskı da artıyor. Deflasyon korkusuna çare olarak Japonya Merkez Bankası Eylül’de yeni hamlelerde bulunabilir, ancak bu adımların etkisini görmek de zaman alacağı için Japonya’da III. çeyrekte de gelişme göremeyebiliriz.
Euro Bölgesi: Düşük enflasyonla mücadele eden bölgede son aylarda hafif toparlayıcı bir görünüm var. II. çeyrekte beklentiler dahilinde büyüme gösteren bölgede PMI tarafı karmaşık bir izlenim verse de ticaretteki iyi seyir olumlu. Ancak genel olarak birbirinden her anlamda farklı olan ülkelerin bir arada olmasının güçlüğü bölgenin en büyük sorunu olmaya devam ediyor.
İngiltere: Brexit sonrası gelen veriler ülkenin PMI tarafındaki düşüşün devam ettiğini gösteriyor ancak II. çeyrekteki büyümenin beklentileri karşılaması ülke ekonomisinde korkulanın olmadığını gösterdi. Bununla beraber BOE’nin ek genişlemeye devam etmesi ile toparlanma devam edebilir.
Yurt içine bakış
Ülkemizde siyasi gelişmeler artarak devam ediyor, son olarak Cerablus’a ve Kuzey Irak’a yapılan harekat ile jeopolitik gelişmeler ön plana çıkmış durumda. Son haftalarda kırsal bölgelerde yaşanan çatışma ve terör saldırılarının devam etmesi güvenlik endişelerini artırıyor.
Ekonomik cephede ise, tüfenin Temmuz’da beklenen de yüksek gelmesi güven endeksinde son 4 yılın en düşük seviyesine gerileme yaşanması olumsuz gelişmeler arasında iken dış ticaret açığında azalış yaşanması ise görece olumlu bir gelişme.
TCMB’nin Eylül’de yapacağı toplantıda ise üst bantta indirime devam etmesi bekleniyor, daha önce de belirttiğimiz gibi merkez bankasının üst bantta yapacağı indirimin piyasalarda önemli bir karşılığı yok. Politika faizinde yapacağı indirim etkili olacaktır, ancak Fed’in faiz artışına yaklaştığı bu süreçte TCMB politika faizinde değişikliğe gitmeyebilir.
Eylül’de merkez bankalarının toplantıları ön planda olacak ancak bununla beraber ABD datalarının da yakından takip edileceğini unutmamak gerek, çünkü Fed, Eylül’ü pas geçse de verilere göre tutumunu şahinleştirebilir.
Eylül küresel piyasalarda volatilitenin artacağı bir ay olacak gibi görünüyor.